ئاوڕێکی ڕەخنەگرانە بۆ سەر توێژینەوە ئێرانییەکانی پێوەندیدار بە زمان

محتوى المقالة الرئيسي

Qadir F. Ahmed
Omar M. Kareem
Jaffer Sheyholislami

الملخص

ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی"ئاوڕێکی ڕەخنەگرانە بۆ سەر توێژینەوە ئێرانییەکانی پێوەندیدار بە زمان". تیایدا، توێژینەوە زمانییەکانی پێوەندیدار بە زمان لە ئێران بە تایبەتی لە سەردەمی کۆماری ئیسلامیی ئێراندا، خراونەتە ژێر تیشکی ڕەخنە. توێژینەوە ئەکادیمییەکانی پێوەندیدار بە زمان لە ئێران لەچەند دەیەی ڕابردوودا بەتایبەتی ئەو توێژینەوانەی پێوەندییان بە سیاسەت و پلانی زمانی، جێگە و پێگەی زمانی فارسی و زمانە نافارسییەکانی ئێران، پەروەردە و چەند زمانی، هەروەها پێوەندیی نێوان زمان، ناسنامەی نەتەوەیی و ئاسایشی نەتەوەیی هەیە، سەر لە سەدان دەدەن. ئایدۆلۆژیا و ڕوانگەی زاڵ بەسەر زۆربەی ئەو توێژینەوانەدا، بریتییە لە یەکزمانی یان "یەک وڵات، یەک نەتەوە و یەک زمان"، ئەویش" لە کۆمەڵ و وڵاتێکی فرەنەتەوە، فرەناسنامە و فرەزمانی وەک ئێراندا.


توێژینەوەکە هەر لەوکاتەدا کە لە ئاوڕدانەوەی ڕەخنەگرانە لە ئایدۆلۆژیا و گوتاری زاڵ بەسەر توێژینەوە زمانییەکانی نێوخۆی وڵات لەسەردەمی کۆماری ئیسلامیی ئێراندا بەدەر نییە، ئامانجە سەرەکییەکەی خستنەڕووی وێنایەکی گشتی لە توێژینەوە زمانییەکان بەتایبەتی لە بوارەکانی پێگەی زمانی فارسی و زمانە ناڕەسمییەکانی ئێران لەپەروەردەدا و، پێوەندیی ئەو زمانانە بە ناسنامەی نەتەوایەتی و ئەتنیکی، بە یارمەتیی نموونەهێنانەوە لە ناوەرۆکی هەڵبژاردەیەک لەو توێژینەوانەیە.


توێژینەوەکە وێڕای خستنەڕووی دیمەنێکی گشتی لەجۆر و چەندێتیی توێژینەوە زمانییەکانی ئێران، بە سوودوەرگرتن لە میتۆدی وەسفی و لە ڕوانگەیەکی ڕەخنەگرانە و باوەڕمەند بە پلۆرالیزمی زمانی و ڕێزگرتن لە مافە نەتەوەیی و مافە زمانییەکان، ڕووبەڕووی ئایدۆلۆژیا و گوتاری زاڵ بەسەر ئەو توێنەوانەدا بووەتەوە.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

تفاصيل المقالة

كيفية الاقتباس
Ahmed, Q. F. ., Kareem, O. M. . و Sheyholislami , J. . (2024) "ئاوڕێکی ڕەخنەگرانە بۆ سەر توێژینەوە ئێرانییەکانی پێوەندیدار بە زمان", مجلة جامعة كويه للعلوم الإنسانية والاجتماعية, 7(1), ص 311-321. doi: 10.14500/kujhss.v7n1y2024.pp311-321.
القسم
Articles
السير الشخصية للمؤلفين

Qadir F. Ahmed، Department of Kurdish Language, Faculty of Education, Koya University, Kurdistan Region, Iraq

He is Lecturer teaching in the Department of Kurdish, Faculty of Education at Koya University, Kurdistan Region, F.R. Iraq.

He has a B.A. degree in Kurdish Language and Literature, M.A. and PhD degree in Kurdish Language.

His research interest includes sociolinguistics and Kurdish Studies.

Omar M. Kareem، قسم کوردی، فاكلتي التربية، جامعة كويه، أقليم كردستان، العراق

He is Assistant Professor teaching in the Department of Kurdish Language, Faculty of Education at Koya University, Kurdistan Region, F.R. Iraq.

He has a B.Sc. degree in Kurdish Language and literature, M.Sc. degree in Kurdish Language The transitive and intransitive verbs in kurdish language and a Ph.D. degree in Linguistics Pragmatics.

His research interest includes Linguistics, and Pragmatics.

Jaffer Sheyholislami ، School of Linguistics and Language, ICSLAC(Cross Appointed), Carleton University

Jaffer Sheyholislami is Professor in the School of Linguistics and Language Studies at Carleton University. He is the author of Kurdish Identity, Discourse and New Media, Palgrave (2011), over two-dozen papers in edited volumes and journals including Language Policy, and Language and Politics, and a co-editor of the special issue (no. 217) of the IJSL (2012) devoted to Kurdish sociolinguistics. Sheyholislami is currently co-editing the Oxford Handbook of Kurdish Linguistics.

المراجع

بیات، اصغر ؛ اقارب پرست، محمدرضا و گلشنی، علیرضا. (٢٠١٨). تحوڵات کردستان عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامە تحقیقات سیاسی بین المللی دانشگاە آزاد واحد شهرضا، شمارە سی و ششم، پاییز ١٣٩٧، صص١٣٦-١٠٧

بیداللەخانی، آرش. (٢٠٢٠). رویکرد امنیتی ساختاری بە ارتباط مسئلە زبان فارسی و امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر ساختار و مٶلفەهای امنیتی کردن زبان فارسی در دورە معاصر. نشریە علمی آفاق امنیت، سال سیزدهم، شمارە چهل و ششم، بهار ١٣٩٩، صص١٨٢-١٥٧

تاج الدین، محمد باقر؛ رئوفی، میترا و مشهدی، میقانی ژیلا. (٢٠١٧). تحلیل جامعەشناختی گرایش بە هویت ملی و هویت قومی با تاکید بر احساس محرومیت نسبی در بین جوانان شهر ایلام، مجلە مطالعات اجتماعی ایران، یازدهم ، شمارە٢، تابستان ١٣٩٦، صص ٢٤-٥

جنیدی، فریدون. (١٩٨١). نامە پهلوانی، انتشارات بلخ وابستە بە بنیاد نیشابور، تهران، ١٣٦٠

حسن پور، محمد. (٢٠٠٣). ناهمگونی قومی و امنیت ملی، پژوهشنامەی علوم انسانی و اجتماعی، سال سوم، شمارە نهم و دهم، سال ١٣٨٢

خالق پناە، کمال؛ ثنایی،علی. (٢٠٢٠). سیاست های زبانی و زبان های اقلیت: واکاوی جایگاە زبان های اقلیت در نظم فرهنگی-زبانی ایران مدرن(از ١٢٨٥ ه.ش تا بە امروز)، فصلنامە زبان شناسی اجتماعی، شمارە ٤، پیاپی ١٢، پاییز ١٣٩٩(صفحات ٦٧-٧٧)

رسولی، حسین؛ دهقانی، رضا و کریمی، علیرضا. (٢٠١٦). سياستهای زبانی پهلوی اول در كردستان و پيامدهای آن (با تأكيد بر مدارس)، مطالعات تاریخ فرهنگی، پژوهش نامەی انجمن ایرانی تاریخ، سال هشتم، شمارە سی ام، زمستان ١٣٩٥، صص٧٧-٧٦

سادات حسینی، منیرە. (٢٠١٦). امپریالیسم زبانی و زبان امپریالیسم، ضرورت مواجهە با هژمونی زبان انگلیسی در کشورهای اسلامی، فصلنامە علمی پژوهشی پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شمارە سوم، پاییز ١٣٩٥، صص ٧٥-٤٣

شریف، بابک. (٢٠١٥). پیشینە و کارنامە برنامەریزی و سیاست گداری زبان فارسی در ایران، مجموعە مقالەهای دهمین همایش بین المللی ترویج زبان و ادب فارسی در ایران، دانشگاە محقق اردبیلی، ٤-٦شهریور ١٣٩٤، صص١١٥-١٣٢

عزتی عزت الە، احمدی سیلوە جماڵ. ( ٢٠١٠). تحلیل فضایی بحران قومیت ها در خاورمیانە(مطالعە موردی کردهای ایران)، فصلنامە علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، سال دوم، شمارە دوم، بهار ١٣٨٩، صص ٢٩-١٣

عەبدوڵڕەحمان، باخان سەرحەد و سەعید، محەمەد مەجید. (٢٠١٩). ژەهری زمانی و کاریگەریی لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی(زمانی کوردی بە نموونە). گۆڤاری زانکۆی گەرمیان٦(٣) لاپەڕەکانی ١٢٩-١٠٩

فرجی، دکتر سید اسماعیل. (٢٠٢٠). آموزش زبان فارسی و تحکیم هویت ایرانی-اسلامی، چهارمین همایش ملی آموزش زبان فارسی، ١٣٩٩، صص ٣٣٢-٣٤٢

قادرزادە امید؛ شفیعی نیا عباس. (٢٠١٦). زمینەها و گونەهای ناسیونالیسم قومی در ایران: مطالعە موردی مناطق کوردنشین. فصلنامە علوم اجتماعی، سال ٢٦، شمارە ٧٤، پاییز ١٣٩٥، صص٦٨-٣٥

قبادی، حسینعلی. (٢٠٠٩). ادبیات فارسی و هویت ایرانی: چالش ها و راهبردها، پژوهش‌ نامە ٣٥، پژوهشکدە تحقیقات استراتژیک، گروە پژوهش های فرهنگی و اجتماعی، صص ٣٩-٦٨

قریشی، فردین و همکاران. (٢٠١٩). برساخت گفتمانی سیاست زبان در روند نوسازی ایران، مورد مطالعە نشریە کاوە( ١٣٠١-١٢٩٤)، دوفصلنامە جامعەشناسی اقتصادی و توسعە، سال هفتم، شمارە دوم، پاییز و زمستان ١٣٩٧، صص١٥٣-١٢٥

قمری، محمدرضا. (٢٠٠٦). نقش زبان در تامین امنیت ملی، فصلنامە دانش انتظامی، سال هشتم، شمارە چهارم، ١٣٨٥، صص١٠٧- ٩٦

متقی افشین؛ ربیعی حسین؛ کاویانی راد مراد و یعقوب نیا حسن. (٢٠٢٠). آسیب شناسی سیاستگذاری کلان ج.ا. ايران با قلمروسازی زبانی در کشورهای فارسی زبان منطقه، فصلنامە جامعەشناسی سیاسی ایران، سال دوم، شمارە چهارم، (پیاپی ٨)، زمستان ١٣٩٨، صص٣٢٦-٣٠٣

محمدپور احمد و رضایی مهدی. (٢٠١٧). مطالعات کردشناسی در ایران: مروری بر موضوعات و رهیافت ها، ایران نامە، سال ١، شمارە ٤، زمستان ١٣٩٥، صص ٢٠٨-١٧٢

مسکوب شاهرخ. (١٩٨٩). ملیت و زبان، چاپ دوم، مهر ماە ١٣٦٨، پاریس

میرزایی، مژگان و نوین، حسین. (٢٠١٦). هویت ملی ایرانی در گسترە تاریخی زبان فارسی، مقالات یازدهمین گردهمایی بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب پارسی، دانشگاە گیلان، شهریور ١٣٩٦، صص ١٢٦٥-١٢٩٠

ناصح، محمد مهدی. (٢٠٠٨). زبان فارسی بە عنوان زبان معیار، ویژەنامە همایش: گردهمایی سراسری انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، ١٣٨٧، صص ٣٤٩-٣٤٢

الەمرادی، شهین؛ سیف‌اللهی، سیف‌الە. (٢٠١٤). مطالعە و بررسی تاثیر آموزش بە زبان مادری بر افزایش انگیز تحصیلی دانش آموزان( مطالعە موردی: دانش آموزان مقطع متوسطە ناحیە یک شهر سنندج ١٣٩١-٩٢)، مطالعات جامعەشناسی، سال چهارم، شمارە شانزدهم، پائیز ١٣٩١، صص٨٣-٦٥

ئەنیستیتۆتی کورد لە فەرانسە، حەشیمەتی کوردەکان(بە زمانی ئینگلیزی)

The Kurdish population,Link:

https://www.institutkurde.org/en/info/the-kurdish-population-1232551004

اساسنامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی - مصوب ١٣٦٨/١١/٢٤، لینک:

https://www.qavanin.ir/Law/PrintText/84066

اصولیان، فاضل. (٢٠١٨). آسیمیلاسیون کردها و نقش زبانشناسان ایرانی، سایت "آزادی بیان"، ١٦ آگوست، لینک:

https://www.azadi-b.com/book/asimilasyon_F_A.pdf

بەرزەنجی، هەڵۆ. (٢٠٢٢)، ناساندنی کتێبی بیرەوەرییەکانی مووسا عەنتەر،وەرگێڕان لە تورکییەوە: محەمەد عیزەدین. چاپی یەکەم، دەزگای فام، ٢٠٢١. لینک:

https://www.kurdistanpost.nu/?mod=news&id=90945

محبی، محمد. (٢٠٢١). ایران ستیزی با اسلحە زبان، نامە پان ایرانیسم، شمارە ٢١، دوشنبە ٢٩ دیماە ١٣٩٩، ١٨ژانویە٢٠٢١، لینک:

https://paniranism.info/9166.htm

هادی، اسماعیل. (٢٠٠٤). حاشیەای بر زبانشناسی، چاپ اول،١٣٨٣، نشر در اینترنت، pdf، لینک:

http://elchin.arzublog.com/post/74991

ALSHAHRANI, A., 2020. Linguistic imperialism and the English language: a review of literature. Ad Alta: Journal of Interdisciplinary Research, 10(1).

Skutnabb-Kangas, T. and Phillipson, R., 1996. Linguicide and linguicism. Kontaktlinguistik. Contact Linguistics. Linguistique de contact. Ein Internationales Handbuch zeitgenössiger