شیكردنه‌وه‌ی زمانی مەنەلۆج به پێی تیۆری كرده قسه‌ییيه‌كان مەنەلۆجەكانی سابیر عەبدولڕەحمان بەنمونە
الشريط الجانبي للمقالة
محتوى المقالة الرئيسي
الملخص
ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی (شیكردنه‌وه‌ی زمانی مەنەلۆج به‌پێی تیۆری كرده‌قسییه‌كان ـ مەنەلۆجەكانی سابیر عەبدولڕەحمان بەنمونە)یە. هۆی هەڵبژاردنی ئەم بابەتە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە لەنێو زمانی كوردیدا گرنگی ئەوتۆی پێنەدراوە و توێژینەوەی لەبارەیەوە نەكراوە، بۆیە ئێمە ویستمان گرنگی بەم بابەتە بدەین و ئەم بۆشاییە پڕبكەینەوە. ڕێبازی توێژینەوەكە وەسفی شكارییە، كەرەستەی توێژینەوەكە بریتییە لە مەنەلۆجەكانی (سابیر عەبدولڕەحمان)، چونكە لەناو كوردا تاكە كەسە بە ئەكادیمیانە و زۆر جوان لەم بوارەدا كاری كردوە و مەنەلۆجەكانی تاموچێژی تایبەتی خۆیان هەیە. ئامانجی توێژینەوەكەكە، گرنگی دانە بەم هونەرە و خستنەڕوی خاسیەت و تایبەتمەندی ئەم بابەتە لە زمانی كوردی، بەتایبەتی لە چوارچێوەی زمانەوانی كۆمەڵایەتی (كۆزمانەوانەونی)یەوە تیۆری كرده قسه‌ییه‌كاندا. ئەم توێژینەوەیە لە پێشەكی و دوو بەش و ئەنجام و لیستی سەرچاوەكان پێكهاتووە، لەبەشی یەكەمدا باسی چەمك و پێناسەی مەنەلۆج، جۆرەكانی مەنەلۆج، مەرجەكانی مەنەلۆج و مەنەلۆجست، مەنەلۆج لای كوردمان كردووە. لەبەشی دووەمیشدا چەند مەنەلۆجێكی هونەرمەندمان هێناوەتەوه، له ڕوی زمان و زارو شێوه‌زار و لایه‌نی په‌یوه‌ست به‌دابونه‌ریتی كورده‌وارییه‌وه ڕونمان كردۆتنه‌وه دواتر به پێی تیۆری كرده‌قسه‌ییه‌كان لێكدانه‌وه‌و شیكردنه‌وه‌مان بۆ كردوون. ئه‌م توێژینه‌وه هه‌ردوو لایه‌نی زمان و ئه‌ده‌بی كوردی به‌یه‌كه‌وه به‌ستۆته‌وه.
التنزيلات
تفاصيل المقالة
هذا العمل مرخص بموجب Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
المراجع
تۆفیق، قەیس کاکل، ١٩٩٥، جۆرەکانى ڕستەو تیۆرى کردە قسەییەکان، هەولێر: نامەى ماستەر، کۆلێژى ئاداب، زانکۆى سەڵاحەددین.
جه‌مال، بەڵێن، ٢٠١٠، ئەوانەی عاشقانە خزمەتی هونەری كوردی دەكەن، ڕۆژنامەی خەبات، ژمارە ٣٥٣٩.
دزه‌یی، عەبدوالواحید موشیر ،٢٠١١، زارە كوردییەكان، هەولێر: چاپخانەی پاك.
رسول، صلاح حەویز، ٢٠١٩، هەندێ لەو مۆرك و تایبەتمەنییانەی شێوەزاری كۆیە كە كۆییەكانی پێ دەناسرێنەوە، كۆیە: كۆنفرانسی نێودەوڵەتی كۆیە لە ڕەوتی شارستانییەتدا، ژمارە ١٨.
زهران البدراوي، ٢٠٠٨، محاضرات فی علم العام، القاهرة: دارالعالم العربي، ط١.
سابیر، پەرێز، ٢٠٠٦، ڕەخنەی ئەدەبی كوردی و مەسەلەكانی نوێكردنەوەی شیعر، هەولێر: چاپ و بڵاوكردنەوەی ئاراس.
شێخانی، شێرزاد، ٢٠١٨، كاكی شوفێر لەسەرخۆبە، ڕۆژنامەی كوردستانی نوێ، ژمارە٨٠٠٠.
صلیوه، هاوژین ،٢٠١٣، كاریكاتێر لە شیعرەكانی موحسین ئاوارەدا، كۆیە: گۆڤاری زانكۆی كۆیە، ژمارە ٢٨.
عه‌بدولڕه‌حمان سابیر، ٢٠١٤، هونەری، گۆڤاری گوڵان، ژماره ٩٣٨.
عه‌بدوڵڵا، مەهاباد كامیل، ٢٠١٧، كۆزانیاریی زمانی لە شیعرەكانی فەرەیدون عەبدول دا، كۆنفرانسی كاریگەری زمان و ئەدەب لەسەر بنیادی هزری و درێژەپێدانی زانستی، گۆڤاری زانكۆی ڕاپەڕین، ژمارە ١٣.
عه‌بولقادر، كەیفی ئەحمد، ٢٠١٨، شانۆ و شانۆی منداڵان، دەزگای چاپ و بڵاوكرنەوەی ئاڵای ڕوناكی، چاپی یەكەم.
فه‌تاح، محەمەد مەعروف ،٢٠١٠، لێكۆڵینەوە زمانەوانییەكان، هەولێر: كۆكردنەوە و ئامادەكردنی: شێروان حسێن خۆشناو و شێروان میرزا قادر، چاپخانەی ڕۆژهەڵات، چاپی یەكەم.
فه‌تاح، محەمەد مەعروف ،٢٠١١، زمانەوانی، هەولێر: چاپخانەی حاجی هاشم، چاپی سێیەم.
محه‌مه‌د، عیرفان ئەحمەد، ٢٠٠٥، سینەمای ئێران، ئەزمونێكی دەوڵەمەند، پێشكەوتنێكی بەردەوام، گۆڤاری ڕامان، ژمارە ١٠٣.
محەمەد، دارا حەمید، ٢٠١٢، شیکارى ڕستەى ئاڵۆز لەڕوانگەى پڕاگماتیکیەوە، نامەى دکتۆرا، کۆلێژى پەروەردە - کەلار، زانکۆى سلێمانى.
مسته‌فا، نه‌زیره سابیر ،٢٠١٨، پڕاگماتیك و شێوازگه‌ری، نامه‌ی دكتۆرا، فاكه‌ڵتی په‌روه‌رده، زانكۆی كۆیه.
موكری، محەمەد، ١٩٩٩، گۆرانی یا ترانەهای كوردی، و: شوكریە ڕەسول، هەولێر: وەزارەتی ڕۆشنبیری.
نودنستام، كریستین، ٢٠٠٩، زمان لە ڕوانگەی ڕەگەزەوە و: غازی عەلی خورشید، سلێمانی: چاپخانەی ڕەنج.
وه‌یس، غازی فاتح ،١٩٨٤، فۆنەتیك، لە چاپكراوەكانی ئەمیندارێتی گشتیی و ڕۆشنبیری و لاوانی ناوچەی كوردوستان، چاپی یەكەم.
الویینز، جون، ٢٠٠٩، اللغة واللغویات، ترجمة محمدالحناني، عمان: دار جدید للنشر والتوزیع، ط١ ــ الاردن.
یوڵ، جۆرج ، ٢٠١٦، مەبەستناسی(پڕاگماتیک)، و: ڕەحیم سورخی، سلێمانی: چاپی یەکەم، چاپخانەی تاران، ناوەندی توێژینەوەی ئەدەبیی عەبدولڕەحمان زەبیحی.
حەسەن خەمیس ١٩٩٢، مەنەلۆجی ژنە خراپەكەكان، بەرنامەی زووم زووم.
كەناڵی تەلەفزیۆنی ڕەسەن (١٥ / ٨ / ٢٠١٩)، بەرنامەی دیداری تایبەت لەگەڵ سابیر عەبدولڕەحمان، پێنج شەممە، كاتژمێر (١٠)ی شەو.
كەناڵی تەلەفزیۆنی كۆیە ، ١٩٩٨، بەرنامەی دیداری تایبەت لەگەڵ شیرزاد حەسەن، دووشەم كات (٩)ی شەو.
كەناڵی تەلەفزیۆنی نیشتیمانی من (١٦/ ٦/ ٢٠١٩)، بەرنامەی مرۆڤە بە ئەزمونەكان لەگەڵ سابیر عەبدولڕەحمان، هەینی كات (٩)ی شەو.
كەناڵی ئاسمانی سپێدە (١٨/ ٧/ ٢٠١٨)، بەرنامەی ئەمڕۆی سپێدە، ڕاپۆرتێك دەربارەی هونەرمەند سابیر عبدولڕەحمان، كات (٨)ی بەیانی.
میرانی، چالاك (٢٩/١/ ٢٠١٠)، كۆراز، گۆرانی و مەنەلۆج.
مەڵبەندی گۆرانی و ئاوازی ڕەسەنی كوردی (٣/ ٩/٢٠١٩)، خەرمانەی هونەر، هونەرمەند سابیر عەبدولڕەحمان وخێزانەكەی.
AL. Darraji, Enas (2015) (PDF) The Monologue in the Dramatic Text and in the Performance: International Conference of Doctoral School for Theater and Performing Arts and the Research Center of The Faculty of Theater at the George Enescu National University of Arts.
Austin, J.L (1962) How to Do Things Words, Oxford University, London.
Crystal, D. (2008), A Dictionary of Linguistics and Phonetics, Blackwell Publishing: Oxford. 4231.Ina Beth.
Ession (1947) "The Dramatic Monologue ", in PMLA, Vol.62, No.2, Modern Language Association.
L Bauer, Auer (2007), The Linguistics, Students Handbook, Edinburgh University Press.
Shakespear, William (1980) Pinter Staged Monologue", in Theater Journal, Vol. 32, No. 4, The John Hopkins University Press.
Yule, George (2006), The Study of Language, Third Edition, Cambridge University Press.