The Application of Remote Sensing Science in Drought Detection in Marshes of Southern Iraq

ڕەشید حاجی محەمەد سەلیم; سەرهەد هادی تەها

doi:10.14500/kujhss.v8n2y2025.pp181-190

توێژەران

ڕەشید حاجی محەمەد سەلیم بەشی جوگرافیا , کۆلێژی ئاداب، زانکۆی سەلاحەدین-هەولێر، هەرێمی کوردستان، عێراق https://orcid.org/0009-0002-6499-2347
سەرهەد هادی تەها بەشی جوگرافیا , کۆلێژی ئاداب، زانکۆی سەلاحەدین-هەولێر، هەرێمی کوردستان، عێراق https://orcid.org/0000-0001-8905-5144

:

https://doi.org/10.14500/kujhss.v8n2y2025.pp181-190

:

زەڵـكاو،" ; (هێڵکە ووشكه‌ساڵی،" ; (هێڵکە باشووری عێراق،" ; (هێڵکە هەستكردن لەدوورەوە،" ; (هێڵکە NDWI- LSWI

پوختە

له‌م چه‌ند ساڵه‌ی ڕابردودا به‌شێكی زۆری ناوچه‌كانی جیهان و له‌ نێوانیشیاندا وڵاتی عێراق ڕووبەڕووی گۆڕانكارییە ئاووهەواییەكان بونەتەوە، هه‌روه‌ها له‌ ئێستادا داتاكانی هه‌ستكردن له‌ دوره‌وه‌(وێنه‌ی مانگه‌ ده‌ستكرده‌كان) له‌ ڕیگه‌ی به‌كارهێنانی پڕۆگرامه‌كانی(ERDAS IMAGINE) و (Arc GIS)، به‌شێوه‌یه‌كی فراوان له‌ دەستنیشانكردنی گۆڕانكارییە ئاووهەواییەكاندا به‌كاردێن. به‌ تایبه‌تیش ئه‌و توێژینه‌وانه‌ی تایبه‌تن به‌ بابه‌تی ووشكه‌ساڵی. توێژینەوەکە بە پشتبه‌ستن به‌ وێنه‌ی ئاسمانیی مانگه‌ ده‌ستكرده‌كانی لاندسات(4_8) بۆ مانگی(ئادار)ی هه‌ر یه‌ك له‌ ساڵه‌كانی(2000_2013_2023)، بارودۆخی وشكه‌ساڵی له‌ ناوچه‌ی زەلکاوەکانی باشوری عێراق دەخاتەڕوو، له‌ ڕێگای ئیندێكسی LSWI.( ئیندێكسی شێی سه‌ر ڕوی زه‌وی) لەگەڵ ئەوەشدا تویژینەوەکە گۆڕانكاریی لە ڕووبەری ناوچەی زەلکاوەكان دەردەخات لە ماوەی (23)ساڵدا لە ڕێگای ئیندێکسی NDWI(ئیندێكسی جیاوازیی پۆشاكی ئاوی). توێژینەوەكە(21) وێنه‌ی ئاسمانیی مانگی ده‌ستكردی بەكارهێناوە. توێژینەوەكە ئەوە دەردەخات كەوا ڕوبەری زەلکاوەکان لە نێوان (10_30)هەزار كم2 مەزەندە کراوە. ڕێژەی ڕووبەری ناوچەی زەلکاوەكانی باشوری عێراق بەپێی ساڵە بەراوردكارییەكان بەم شێوەیە بووە، ساڵی(2000)بە ڕێژەی(8.21%)، ساڵی(2013) بە ڕێژەی(15.58%)، ساڵی(2023) ڕێژەكە گەیشتۆتە(19.98%). ئەنجامەكان ئەوەمان نیشاندەدەن، كە هەریەك لە ئیندێكسەكانی(LSWI)و(NDWI) زۆر گونجاو بون لە دیاریكردنی دیاردەی وشكەساڵی و دەرخستنی ڕوبەری زەلکاوەکان لە ناوچەی توێژینەوەدا. توێژەران لەم توێژینەوەیەدا پێشنیازی دامه‌زراندنی لیژنه‌ی پسپۆڕی حكومی هه‌میشه‌یی بۆ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی دیارده‌ی وشكه‌ساڵی و بونی هاوپه‌یوه‌ندی له‌ نێوان نوێنه‌ری لیژنه‌كان و زانكۆكان و په‌یمانگاكان دەكەن، هەروەها بە‌زانستیكردنی وێستگه‌كان، له‌ ڕێگای به‌كارهێنانی ئامێری پێشكه‌وتو بۆ ڕێكخستنی پێشبینییه‌كانی تایبه‌ت به‌ ڕه‌گه‌زه‌كانی ئاووهه‌وا وه‌ك‌ باران و پله‌كانی گه‌رمی و بــا و شێ... هتد.

Downloads

Download data is not yet available.

زانیاریی کەسیی نوسەر

ڕەشید حاجی محەمەد سەلیم, بەشی جوگرافیا , کۆلێژی ئاداب، زانکۆی سەلاحەدین-هەولێر، هەرێمی کوردستان، عێراق

Rashid Haji is a faculty member, lecturer and researcher at Salahaddin University in Erbil. Rashid Haji holds a Bachelor's degree in Geography and a Master's degree in Natural Geography, specializing in climate, working on drought and its effects on clothing Plants in Erbil. Rashid Haji's research interests include climate change, especially drought, remote sensing, and vegetation. At Salahaddin University-Erbil, he combines these interests in his teaching and research, focusing on the use of GIS/RS in climate and environmental research. His work also addresses the negative impacts of climate change, especially in Iraq and the Kurdistan Region, the adverse consequences of drought and depletion of natural resources. He has experience in teaching subjects such as Greater Kurdistan, Natural and Human Geography of Iraq, Geography of North and South America.

سەرهەد هادی تەها, بەشی جوگرافیا , کۆلێژی ئاداب، زانکۆی سەلاحەدین-هەولێر، هەرێمی کوردستان، عێراق

Sarhad Hadi holds a Bachelor of Arts in Geography and a Master of Arts in Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing. With a strong foundation in spatial sciences, Sarhad’s research interests include renewable energy resource assessment, thermal analysis, land use and land cover change, and geopolitics. His work primarily focuses on leveraging GIS and remote sensing technologies to address pressing environmental and resource management challenges, especially in the context of the Kurdistan Region.

سەرچاوەکان

مثنى معان المزروعي. (2017). البنية اجليولوجية والتاريخ التكويين الارض العراق. بغداد: الجامعە المستنصریة.

ابراهيم درويش. (10 April, 2018). رصد وتقييم الجفاف في حوض وادي نعمان جنوب شرق مدينة مكة المكرمة باستخدام تقنية الاستشعار عن بعد. الملتقی الثانى عشر لنظم المعلومات الجغرافية بالمملكة العربية السعودية، 307.

أزاد محمد أمين النقشبندي، و مصطفى عبداللة سويدي. (14 كانونى الثاني, 1999). الجفاف سمة اساسية من سمات مناخ العراق. مجلة زانكو, السنة الثالثة, العدد 4, أربيل، 6.

ثائر عبيد حسن الخفاجي. (2013). ظاهرة الجفاف في قضاء عين التمر وتأثيرها على واقع الانتاج الزراعي, ريسالة ماجستير, منشورة, كلية الزراعة. قضاء عين التمر، العراق: جامعة سانت آلمنتس العالميه العراق.

سعدى على غالب صلاح الجنابى حميد. (2015). جغرافية العراق الآقليمية. موصل: دار بن الاثير للطباعة و النشر.

علا علي مرهج. (2014). استخدام تقنيات الاستشعار عن بعد في مراقبة الجفاف حالة المنطقة الشرقية في سوريا، ریسالة ماجستير, غير منشورة. سوريا، سوريا: جامعة تشرين, كلية الزارعة, قسم الحراج والبيئة.

كامەران تاهیر سەعید. (2014). جوگرافیای عێراق (سرووشتی). هەولێر: چاپخانەی نارین، هەولێر، چاپی یەكەم.

أياد عبدعلي سلما، جامعة ميسان- كمية التربية األساسية- قسم الجغرافية, العراق الشمري. (أب 2020). نظريات نشوء أهوار العراق -دراسة جيومورفولوجية. مجلة البحوث الجغرافية_ العدد(21)، 442_443.

فیصل عبدالفتاح نافع، التصحر وتأثيره على الاهوار في جنوب العراق، مجلة المستصرية للدراسات العربية و الدولية،المجلد 16، العدد 68، 2019.

Bajgain, R., X. X., J. B., P. W., Y. Z., Y. Z., & H. M. (2016, July 18). Assessing agricultural drought in summer over Oklahoma Mesonet sites using the water-related vegetation index from MODIS. International Journal of Biometeorology, 11.

Convention, u. W. (2016). The Ahwar of Southern Iraq: Refuge of Biodiversity and the Relict Landscape of the Mesopotamian Cities. Istanbul- Turkey: unesco_ World Heritage Convention.

Donald A. Wilhite, M. H. (1985). Understanding the Drought Phenomenon: The Role of Definitions. Journal Series, Nebraska Agricultural Research Division, P 4-7.

Laith Jawad, M. S. (10 August 2021). The southern marshes of Iraq. Springer, 4.

Saad, D. K. (2024). Marshes of Southern Iraq and Some Economic Activities of its inhabitants_ Misan University/ College of Education. Journal of Misan Researches, 362.

XU, H. ( July 2006). Modification of normalised difference water index (NDWI) to enhance open water features in remotely sensed imagery. International Journal of Remote Sensing, College of Environment and Resources, Fuzhou University, China, P 3625-3626.