ناچاری بەرامبەر بە ئیرادە: تێڕوانینێکی گشتی لە هێدا گابلێری هێنریک ئیبسندا

توێژەران

  • هەوار سابیر بەشی ئینگلیزی، فاکەڵتی زانستە مرۆییەکان و زانستە کۆمەڵایەتییەکان، زانکۆی کۆیە، هەرێمی کوردستان عێراق
  • سەفیین عارف بەشی ئینگلیزی، فاکەڵتی زانستە مرۆییەکان و زانستە کۆمەڵایەتییەکان، زانکۆی کۆیە، هەرێمی کوردستان عێراق https://orcid.org/0000-0002-4859-5176

:

https://doi.org/10.14500/kujhss.v8n1y2025.pp393-402

:

ڕۆڵ،" ; (هێڵکە ناچاری،" ; (هێڵکە کۆمەڵایەتی،" ; (هێڵکە ئازادی،" ; (هێڵکە ڕەگەز

پوختە

ئەم توێژینەوەهەوڵدەدات لە بابەتی ناچاری بکۆڵێتەوە لەشانۆی هێدا گابلێر (١٨٩٠)ی هێنریک ئیبسندا . ئیبسن وەک درامانووسێکی مۆدێرن بارودۆخی تاک لە کۆمەڵگەیەکی بەها و نۆرمەکانی خۆ دژ بەیەکدا دەخاتە ڕوو. هاوکات لەگەڵ مامەڵەکردن لەگەڵ سنووردارکردنی کۆمەڵگا و بابەتی ناسنامە، درامای ئیبسن باس لە تەوەری ئیرادەی ئازاد دەکات کە لە بەرامبەر ناچاری لە ئاستی تاکدا دەگونجێت. هەروەها ئەم بابەتە لێکۆڵینەوە لەوە دەکات کە چۆن کردار لە شانۆنامەکەدا لە ڕووی کۆمەڵایەتی و ئەخلاقییەوە بەستراوەتەوە بۆ هەندێک کارەکتەر کە ئازادییان هەیە لە هەنگاوە جەوهەریەکانی ژیانیاندا. لە بەرامبەردا پێدەچێت کارەکتەرەکانی دیکە زیاتر  شپڕزە بن چونکە کردارەکانیان لە ڕووی دەروونی و تاکەکەسیەوە بەڕێوەدەچێت. هەرچەندە پاڵەوانەکانی ئیبسن بە بیری لیبڕاڵ و بوێر و شۆڕشگێڕ و ناتەقلیدی دەردەکەون، بەڵام بە شێوەیەکی پۆلێنبەندی پۆلێنکراون کە لە نێوان ناوچەکانی ئیرادە و ناچاریدا لەرزۆک دەمێننەوە، ناتوانن لە کاتی بڕیاردانی چارەنووسسازدا لەسەر هیچ کامیان جێگیر ببن. ئامانجی بابەتەکە باس لەو هۆکارانە دەکات کە کارەکتەرێک دەتوانێت سەر بەو دوو پۆلە دیاری بکات: ئەو کەسەی کە لە کاتی کێشەوگرفت کردار و بڕیارەکانی لەدەرەوەی کۆنترۆڵن، یان ئەو کەسەی کە ئیرادە ئەزموون دەکات لەبەرئەوە هەرگیز ناسنامە و ئیرادەی ئازادی خۆی لەدەست نادات. توێژینەوەکە بە شیکردنەوەی کارەکتەرە سەرەکییەکان، تیۆری ڕۆڵی جێندەری جودیس باتلەر بەکاردەهێنێت، ئەو تێڕوانینە بەرەوپێش دەبات کە ڕەگەز بنیاتنانییەکی ئەنجامدەرە نەک بنیاتنانی کۆمەڵایەتی.

Downloads

Download data is not yet available.

زانیاریی کەسیی نوسەر

هەوار سابیر, بەشی ئینگلیزی، فاکەڵتی زانستە مرۆییەکان و زانستە کۆمەڵایەتییەکان، زانکۆی کۆیە، هەرێمی کوردستان عێراق

Hawar H.Sabir is a visiting lecturer at Koya University in faculty of education english department .she has Bachelor degree in English department and M.A. in English literature

سەفیین عارف, بەشی ئینگلیزی، فاکەڵتی زانستە مرۆییەکان و زانستە کۆمەڵایەتییەکان، زانکۆی کۆیە، هەرێمی کوردستان عێراق

Dr. Safeen N. Arif finished his education at Baghdad University. He worked as a professor at the universities of Al-Anbar (2005) and Baghdad (2011). He has been a teaching staff member at the Department of English, Faculty of Humanities and Social Sciences, Koya University, Kurdistan Region, Iraq, since 2012. His job varies from teaching undergraduate to MA courses and supervising MA candidates.

سەرچاوەکان

Altenbernd, L. & Lewis, L. L. (1966). A Handbook for the Study of Drama. London: Collier-Macmillan Limited.

Archer, W. (n.d.) “Introduction” to Ibsen’s Hedda Gabler. Dodo Press.

Aryal, B. (2007) ‘Ellida as a New Woman: A Study of Ibsen's The Lady from the Sea’. MA thesis. Tribhuvan University. Available at: https://elibrary.tucl.edu.np/bitstream/123456789/7832/1/thesis.pdf [Accessed 28 Jan. 2024].

Butler, J. (1999) Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York and London: Routledge.

Ellis-Fermor, U. (1950) “Introduction” to Henrik Ibsen: Three Plays. Penguin Books.

Ghafourinia, F. and Jamili, L. B. (2014) “The Women’s Right in Henrik Ibsen’s A Doll’s House.” Journal of Novel Applied Sciences. 3 (4): 424-429, Available online at https://www.blue-ap.com/J/Journal_of_Novel_Applied_Sciences [Accessed 20 April. 2024].

Gosse, Edmund (n. d.) Henrik Ibsen

Guerin, Wilfred L. et al (2005) A Handbook of Critical Approaches to Literature. New York: Oxford: Oxford University Press.

Habib, M. A. R. (2011) Literary Criticism from Plato to the Present Day: An Introduction. West Sussex: John Wiley & Sons, Inc.

Helland, F. & Holledge, J. (eds.) (n. d.) Ibsen on Theatre. London: Nick Hern books.

Hossain, A (2016) “Ibsen’s Treatment of Women”. Journal Socialomics, vol 5, pp. 1-9. Available at: https://www.researchgate.net/publication/299547964_Ibsen's_Treatment_of_Women [Accessed 25 Jan .2024]

Innes, C. (ed.). (2000). A Sourcebook on Naturalist Theatre. London and New York: Routledge.

Lane, Richard J. (2006) Fifty Key Literary Theorists. New York and London: Routledge.

Lisi, Leonardo F. “Nihilism and Boredom in Hedda Gabler.” In Gjesdal, K. (ed.) (2018) Ibsen’s Hedda Gabler: Philosophical Perspectives. New York: Oxford University Press. pp. 26-47.

Luckhurst, M. (ed.). (2006). A Companion to Modern British and Irish Drama, 1880-2005. Blackwell Publishing.

Pokharel, S. (2015) “Eccentricity in Ibsen's Hedda Gabler.” MA thesis. Tribhuvan University. Available at: http://elibrary.ratnarajyalaxmicampus.edu.np/bitstream/123456789/41/1/6-2-1-1086-2005_Pokhrel_Sandhya.pdf [Accessed 2 April. 2024]

Pravitasari, D. (2013) “Nora’s Struggles for Life Independence in Ibsen’s A Doll’s House”. Master thesis. Yogyakarta State University. Available at: https://core.ac.uk/download/pdf/33518103.pdf [Accessed 20 Jan. 2024].

Rollyson, C. E. (ed.). (2005). Notable Playwrights, vol. 1, New Jersey: Salem Press, Inc.

Sabir, H. H. and Arif, S. N. (2020) “The Use of Gimmick in William Golding’s Major Novels”, KOYA UNIVERSITY JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES, 3(1), pp. 145–149. https://doi.org/10.14500/kujhss.v3n1y2020.pp145-149

Shafiq, M. Masood, A. and Awan, A (2018) “Portrayal of Women in Ibsen’s Plays: A Feministic Perspective Analysis”, vol. 4(4) pp. 807-820. Available at: https://www.academia.edu/37822390/PORTRAYAL_OF_WOMEN_IN_IBSENS_PLAYS_A_FEMINISTIC_PERSPECTIVE_ANALYSIS [Accessed 29 Jan. 2024]

Suzman, J. “Hedda Gabler: The Play in Performance” in Durbach, E. (ed.) (1980) Ibsen and the Theatre: Essays in Celebration of the 150th Anniversary of Henrik Ibsen’s Birth. London and Basingstoke: The Macmillan Press Ltd, pp. 83-105.

Swarna (2020) “Self- Liberation vs Self-Renunciation in Hedda Gabler” Research Scholar. Smart Moves Journal IJELLH. Vol. 8. Available at: https://www.researchgate.net/publication/343269001_Self-_Liberation_Vs_Self-_Renunciation_in_Hedda_Gabler [Accessed 2 April. 2024].

Thomas, D. (1983) Macmillan Modern Dramatists: Henrik Ibsen. London: Palgrave Macmillan.

Torrens, B. (2002) The Power of Desire in Selected Plays by Henrik Ibsen, Edith Cowan University [Accessed 2 April .2024]. Available at: https://ro.ecu.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1891&context=theses_hons

Whitfield, G. (1965) An Introduction to Drama. Oxford University Press.

Williams, R. (1969) Drama from Ibsen to Brecht. New York: Oxford University Press.

بڵاو کرایەوە

2025-05-20

چۆنییەتی بەکارهێنانی سەرچاوە

سابیر ه. and عارف س. (2025) “ناچاری بەرامبەر بە ئیرادە: تێڕوانینێکی گشتی لە هێدا گابلێری هێنریک ئیبسندا ”, گۆڤاری زانکۆی کۆیە بۆ زانستە مرۆڤایەتی و کۆمەڵایەتییەکان, 8(1), pp. 393–402. doi: 10.14500/kujhss.v8n1y2025.pp393-402.

توێژینەوە هاوشێوەکان

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

تۆ دەتوانیت گەڕانی پێشکەوتو کارا بکە بۆ دۆزینەوەی توێژینەوە هاوشێوەکان بەکار بهێنیت بۆ ئەم توێژیینەوەیە.