ئاڵنگاری و پێشکەوتن لە جێبەجێکردنی ڕێبازی فێربوونى خوێندکار سەنتەری لە زانکۆی کۆیە

حازم عەلی ڕەمەزان

doi:10.14500/kujhss.v8n2y2025.pp41-47

توێژەران

حازم عەلی ڕەمەزان بەشی پەروەردە و دەروونزانی، فەکەڵتیی پەروەردە، زانکۆی کۆیە، ھەرێمی کوردستان، عێراق https://orcid.org/0009-0003-7353-0563

:

https://doi.org/10.14500/kujhss.v8n2y2025.pp41-47

:

ئاڵنگاری،" ; (هێڵکە خوێندکار سەنتەری،" ; (هێڵکە پێداگۆجی،" ; (هێڵکە ژینگەی فێربوون،" ; (هێڵکە بۆڵۆنا

پوختە

شێوازى فێربوونى خوێندکار سەنتەرى یەکێکە لە شێوازە نوێیەکانى فێربوون کە لە دامەزراوەکانى پەروەردە و خوێندنى باڵا بەکاردەهێنرێت بەمەبەستى فێرکردنێکى باشترى خوێندکاران. مەبەست لەم توێژینەوەیە دەستنیشانکردنی ئەو ئاستەنگە سەرەکیانەیە کە ڕووبەڕووی مامۆستایان دەبێتەوە لە جێبەجێکردنی فێربوونی خوێندکار سەنتەری لە زانکۆی کۆیە بەتایبەتی لە بەشەکانی زانستە مرۆڤایەتى و کۆمەڵایەتییەکان کە دووساڵە پێواژۆى بۆلۆناى لێ جێبەجێ دەکرێت. ئەم توێژینەوەیە بە میتۆدى چۆنایەتی ئەنجامدراوە بە کەڵکوەرگرتن لە چاوپێکەوتنى نیمچەکراوە لەگەڵ نمونەیەکی ئامانجدار لە ٢٠ مامۆستا کە خولی پێداگۆجییان تەواو کردووە و ئەزموونیان هەیە لە بەکارهێنانی ڕێگاكانی وانه‌وتنه‌وه‌ی خوێندكار سه‌نته‌ری لە زانکۆی کۆیە. کۆمەڵگەى توێژینەوەکە بریتیە لە زانکۆى کۆیە بە وەرگرتنى بەشەکانى زانستە مرۆڤایەتى و کۆمەڵایەتییەکان وەک نموونە لە ساڵى خوێندنى ٢٠٢٣-٢٠٢٤. ئەنجامەکانى توێژینەوەکە ئاشکرای دەکات بەرچاوترین ئاستەنگەکان بریتین لە سنوردارى کات بۆ مامۆستایان کە ناتوانن یەکەکانى وانەکەیان تەواوبکەن هەروەها نەبوونی ئاسانکاری و سەرچاوەی پێویست، جگە لەوەش بە وتەى مامۆستایان زۆرێک لە خوێندکاران ئاشنا نین بە شێوازی فێربوونی خوێندکار سەنتەری لەبەرئەوەى لە قۆناغەکانى پێشترى خوێندنەکەیان ئەزموونیان نەکردووە، ئەمەش بەربەستێکى ترە لە گواستنەوە لە مۆدێلە تەقلیدییەکانی مامۆستا سەنتەری بۆ خوێندکار سەنتەرى. سەرەڕای ئەوەش، نەبوونی هاوکاری لە نێوان مامۆستایان بە بەکارهێنانی شێوازی جیاوازی وانەوتنەوە، هەروەها پەیوەندی لاوازى نێوان زانکۆ و کۆمەڵگە، ئاستەنگە سەرەکیەکانى جێبەجێکردنى فێربونن بە شێوازى خوێندکار سەنتەرى. توێژینەوەکە بۆ چارەسەرى ئەم ئاڵنگاریانە پێشنیاز دەکات پشتگیری دامەزراوەیی زیاتر بکرێت، هەروەها ئاستى هاوکاری لە نێوان زانکۆ و کۆمەڵگە بەرزبکرێتەوە، جگە لە تەرخانکردنى زیاترى سەرچاوە و ئاسانکاریە پێویستەکان. چارەسەرکردنی ئەم پرسانە زۆر گرنگە بۆ جێبەجێکردنی سەرکەوتووانەی فێربوون بە شێوازى خوێندکار سەنتەری لە خوێندنی باڵادا، چونکە ئەمە دەبێتە هۆى بەرزکردنەوەى ئاستى بەشداریکردنی خوێندکاران، پەرەپێدانى بیرکردنەوەی ڕەخنەگرانە(Critical Thinking) و فێربوونی سەربەخۆ (Self-Learning).

Downloads

Download data is not yet available.

ژیاننامەی توێژەر

حازم عەلی ڕەمەزان, بەشی پەروەردە و دەروونزانی، فەکەڵتیی پەروەردە، زانکۆی کۆیە، ھەرێمی کوردستان، عێراق

He is an Assistant Lecturer specializing in sociological studies. He holds a B.Sc. and M.Sc. in Sociology. His research interests span across multiple domains of social science, including pedagogic approaches, media studies, and social psychology. Through his academic work, he explores the intricate relationships between educational methodologies, media influence on society, and human behavioral patterns within social contexts.

سەرچاوەکان

Aslan, S., & Reigeluth, C. M. (2015). Examining the challenges of learner-centered education. Phi Delta Kappan, 97(4), 63–68.

Chaudhary, S. (2024). Challenges in student-centered learning. International Journal for Research in Applied Science and Engineering Technology, 12(7), 983–986. https://doi.org/10.22214/ijraset.2024.63702

Emenyeonu, O. C. (2012). Student-centered learning in Oman: Challenges and pitfalls. International Journal of Learning and Development, 2(5), 243. https://doi.org/10.5296/ijld.v2i5.2549

Handayani, S. A., Noni, N., & Ariyani, A. (2023). Challenges faced by students in learning listening comprehension in SMAN 2 Jeneponto. PERFORMANCE: Journal of English Education and Literature, 2(2), 195.

Katawazai, R. (2021). Implementing outcome-based education and student-centered learning in Afghan public universities: The current practices and challenges. Heliyon, 7(5), Article e07076. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e07076

Kumar, K. D. (2016). Challenges of implementing student-centered strategies in classrooms. International Research Journal of Engineering and Technology (IRJET, 3(12), 1224.

Lynch, M. (2022, July 21). What is student-centered learning and why is it important? The Edvocate. https://www.theedadvocate.org/what-is-student-centered-learning-and-why-is-it-important

Moges, B. (2019). Contemporary Teaching-Learning Practices: Implementation and Challenges of Student-Centered Learning Approach in Higher Education of Ethiopia. Journal of Education, Society and Behavioural Science, 32(4), 1–16. https://doi.org/10.9734/jesbs/2019/v32i430181

Tekle, G., & Fesshaye, H. (2017). Investigating the challenges of student-centered learning in higher education institutions in Eritrea. African Research Journal of Education and Social Sciences, 4(3). https://www.arjess.org

van Laar, E., van Deursen, A. J. A. M., van Dijk, J. A. G. M., & de Haan, J. (2017). The relation between 21st-century skills and digital skills: A systematic literature review. Computers in Human Behavior, 72, 577–588. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.03.010

Wulf, C. (2019). “From teaching to learning”: Characteristics and challenges of a student-centered learning culture. In H. A. Mieg (Ed.), Inquiry-based learning – Undergraduate research (pp. 75–90). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-14223-0_5

Zohrabi, M., Torabi, M. A., & Baybourdiani, P. (2012). Teacher-centered and/or student-centered learning: English language in Iran. English Language and Literature Studies, 2(3), 18–30. https://doi.org/10.5539/ells.v2n3p18

Treve, M. (2024). Comparative analysis of teacher-centered and student-centered learning in the context of higher education: A co-word analysis. Iberoamerican Journal of Science Measurement and Communication, 4(2), 1–12. https://doi.org/10.47909/ijsmc.117.