Political Islamic Movement in The East of Kurdistan (1979-2001) Maktabi Quran And Da’wa And Reform Movements as Examples

Main Article Content

Soran A. Karim
Hoshmand A. Mahmood

Abstract

This study discusses the Islamic political movement in East of Kurdistan (1979-2001). when the Ottomans and Qajars were deeply troubled by the coming of the West in form of strong military power to the Middle East. This led to the emergence of a generation of reformists in these countries, To escape this situation, they started devising modern Islamic thought and believed that not Islam itself as religion, but deviation from the principle supremacy of Islam was a reason for the end of Islamic civilization. Therefore, in 1928, the Fundamental Islamic Organization was established in Egypt under the name of the Muslim Brotherhood, and after a while it opened branches in other Islamic countries. In 1979, after the Iranian Nations revolution success, a number of religious movements and organizations formed. A part of these organizations was working to establish a local Kurdish-Islamic authority. On the other hand, there were organizations working with Ayatollah Khomeini and the newly installed regime in Tehran, and others identifying themselves under the umbrella of international Muslim Brotherhood Organization. The method of this research is a history check and analysis relying on personal interviews, books, and scientific research related to this topic. The purpose of the research. We will intensely focus on the history, and ideology of Maktabi Quran which is known as the special Kurdish movement.  Also, the movement of the Muslim Brotherhood was under the impact of the internal Muslim Brotherhood and members of the same organization in the South of Kurdistan who is working under the name of Da’wa and Reform.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

How to Cite
Karim, S. A. and Mahmood, H. A. (2023) “Political Islamic Movement in The East of Kurdistan (1979-2001): Maktabi Quran And Da’wa And Reform Movements as Examples”, Koya University Journal of Humanities and Social Sciences, 5(2), pp. 100-109. doi: 10.14500/kujhss.v5n2y2022.pp100-109.
Section
Articles

References

آبراهاميان، يرواند، ١٣٩٨هـ.ش، ايران بين دو انقلاب، ت، احمد گل محمدى، محمد ابراهيم فتاحى،ليلايى، تهران، نشر نى.

اطلاعيە ٨ مادەاى احمد مفتى زادە، ٦/١٢/١٣٥٨هـ.ش، کرمانشاە.

امينى، حسن،١٣٨٤هـ.ش، انتساب پيشمرگان مسلمان بە کاک احمد مفتىزادە ڕا تکذيب ميکنم، مجلەى چشمانداز ايران، ويژنامە کردستان، ش٢.

بينندە، مسعود و نادرى، هيوا، ١٣٥٨هـ.ش، خەسار ناسى ڕەوتە ئيسلامييەکان لە کوردستان، مريوان، گۆڤارى زرێبار، ب.چ، ژ٦١-٦٢.

التکريتى، أسامة،٢٠٠٣، المراقب العام للإخوان المسلمين في العراق، برنامج بلا حدود، قناة الجزيرة، ١٤ مايو، تم الاسترجاع في ٢٩/٦/٢٠٢٢ من هذا الرابط https://ytube.io/3Y5j.

خسرو پناە، محمد حسين، ٢٠٢١، خدا پرستان سوسياليست، تهران، چاپ شوميز.

خلخالى، صادق، ١٣٧٩هـ.ش، ايام انزوا خاطرات آيت اللە خلخالى، تهران، نشر سايە، ج٢، چ١.

خوشحاڵى، بێهزاد، ٢٠١٤ وردەکارييەکانى شەڕى سێ مانگەى کوردستان، ڕێکەوتی ٢٢/٦/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوە https://bityl.co/FXzL

دلاويز، على، ١٣٨٥هـ.ش، احزاب و سازمانهاى اسلامى در کردستان ١٩٧٨-٢٠٠٦، مريوان، مجلە زريبار، ش ٦١-٦٢.

روزنامە اطلاعات، ١٣٥٨هـ.ش، شمارە ١٥٩٣٣.

رۆچنە ،١٣٩٣ه.ش، خاڵە هاوبەشەکانى مەکتەبى قورئان و کۆمارى ئيسلامى، ڕێکەوتی ٩/٧/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوە https://bityl.co/FY1a

رەحمانى، سيد عەلى، ٢٠٠٥، بەشێک لە بيرەوەرييە تاڵ و شيرينەکانى ژيانم، سلێمانى، چاپخانەى ڕوون.

سايت ڕسمى دعوت و اصلاح ايران، بەردەستە لەم بەستەرە ڕێکەوتی ١٢/٨/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوەhttps://bityl.co/FY1T .

ستار، سنۆبەر سەردار، ٢٠٢١ ڕەوتى ئيسلامى سياسى لە ڕۆژهەڵاتى کوردستان (١٩٧٩-١٩٨٨) مەکتەبى قورئان و سازمانى خەبات بە نموونە، گوڤارى زانکۆى ڕاپەڕين، خولى هەشتەم، ژ٣

سخنرانى آيت اللە خمىينى،گرگان، ٢٤/١/١٣٦٠هـ.ش، سايت جامع امام خمينى، ڕێکەوتی ١٤/٨/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوە https://bityl.co/FY1g

سنجابى، کريم، ١٣٦٨هـ.ش، اميدها و نااميدى ها، لندن، انتشارات جبهە مليون ايران، نشر کتاب،چ١.

سوبحانى، ناسر ،٢٠١٧، ويلايەت و ئيمامەت، و، بشير عيدالکريم ولى، هەڵەبجە، چاپخانەى هەژار.

سوبحانى، ناسر، ٢٠٠٦، بەندايەتى، سلێمانى، دەزگاى بەرهەم، چ٢.

سەيدى، هێمن، ٢٠١٩، کورد و ڕيفراندۆم لە ئێران، کوردستان ٢٤ ڕێکەوتی ١٦/٧/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوە https://bityl.co/FY1z

عبدالعزيز، عمر، ٢٠١٧، پێگەى فەرموودە و حوجەتى سوننەت لاى عەلامە ناسرى سوبحانى، سلێمانى، ناوەندى سارا.

عيزەتيار، عەلى،٢٧١٩ ک، شۆڕشى کوردستان و بزووتنەوەى مەکتەبى قورئان، و، ڕەزا فتح اللە نژاد، دەزگاى پەروەردە و لێکۆڵينەوەى حيزبى دێموکراتى کوردستانى ئێران، گۆڤارى تيشک، ساڵى بيست و يەکەم ژ:٥٤.

کديور،محسن،١٣٩٧هـ.ش، جفاى جمهورى اسلامى بە احمد مفتى زادە، مقالە، ڕێکەوتی ١٦/٨/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوە https://bityl.co/FY29

کۆمەڵێک نووسەر، ٢٠١٥، سوننەکانى ئێران، و، بەرزانى مەلاتەها، سلێمانى، حەمدى، چ١.

گلزار ڕاغب، کيانوش،١٣٩٧هـ.ش، عصرهاى کريسکان، تهران، سورەنهر.

گەوهەرى، حاميد، ب.س، چەککردنى سەربازگەى مەهاباد ١٩٧٩، سويد، ئۆپسالا، نينا.

مفتى زادە، احمد ، ١٣٥٩هـ.ش، دربارە کردستان، سنندج، نور.

مفتى زادە، احمد،١٣٧٣هـ.ش، اجمالى از نام هاى کاک احمد،. سنندج، ب.چ.

موفيدى، صباح، ٢٠١٧، کاريگەريى بزاڤى ئيسلامى لە کوردستانى ڕۆژهەڵات، ڕێکەوتی ٣/٨/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوە https://bityl.co/FY2O.

موکرى، ڕزگار، ٢٧١٩ ک، مەکتەبى قورئان بەرانبەر گوتارى نەتەوەيى لە چوارچێوەى ئيسلامى سياسى هاوچەرخدا، دەزگاى پەروەردە و لێکۆڵينەوەى حيزبى دێمەکراتى کوردستانى ئێران، گۆڤارى تيشک، ساڵى بيست و يەکەم، ژ ٥٤.

ميرزادە، وحيد، ٢٠٠٤، تداوم حيات سياسى در اختناق، تهران، انتشارات سلک.

ميرسليم، مصطفى١٣٩٨هـ.ش، ڕوايت مصطفى ميرسليم از ڕوزهاى نخست انقلاب، ڕوزنامە همشهرى، تهران، چاپ همشهرى، سال بیست و هشتم، ش ٧٩٠٤.

مەحمود، هۆشمەند عەلى، ٢٠٠٧، عەبدولرەحمانى قاسملوو، ژيان و ڕۆڵى لە بزووتنەوەى ڕزگارى خوازى کورد (١٩٣٠-١٩٨٩)، هەولێر، شەهاب.

مەحمود، هۆشمەند عەلى،٢٠١٢، ڕۆژهەڵاتى کوردستان لێکۆڵينەوەيەک لە بزووتنەوەى ڕزگارى خوازى کورد (١٩٧٩-١٩٨٩)، هەولێر، شەهاب.

نامە بە احمد مفتى زادە و اعزام آقاى نوورى بە کردستان، ٣٠/١١/١٣٥٧هـ.ش، ڕێکەوتی٢٩/٦/٢٠٢٢ لەم بەستەرە وەرگیراوە https://bit.ly/3whYldp .

نصر، ولى، ١٩٦٦، مودودى و ايجاد تجديد حيات اسلامى، بريتانيا، آکسفورد.

نورى پور، عبداللـە، ١٣٩٩هـ.ش، او يک دسمال سرخ بود، تهران، انتشارات سورەمهر.

وتووێژ لەگەڵ دکتۆر کەماڵ سولەيمانى، ٢٤/٨/٢٠٢٢، شارەزاى ئيسلامى سياسى.

وتووێژ لەگەڵ مامۆستا حەسەن واژى، ٢٧/٧/٢٠٢٢، شارەزاى ئيسلامى سياسى و نەريتى.

وتووێژ لەگەڵ ئاگرى ئيسماعيل نژاد، ١٣/٨/٢٠٢٢، شارەزاى ئيسلامى سياسى و ڕەوتەکانى ئيسلامى سياسى لە ڕۆژهەڵات.

وتووێژ لەگەڵ ئالان زاگرۆس،١٦/٧/٢٠٢٢، شارەزاى ئيسلامى سياسى شيعە و سوننە.

ئەلياس، بابان، ٢٧١٩ ک، ئاۆڕدانەوەيەک لە سەەرهەڵدانى ئيسلامى سياسى لە پارچەکانى کوردستان، گۆڤارى تيشک، بلاوکراوەکانى دەزگاى پەروەردەى حيزبى دێمەکراتى کوردستانى ئێران، ساڵى بيست و يەکەم، ژ ٥٤.