بڕبڕەیی و هەژموونی کولتووری
هەڵدانەوەی ڕەگەز، چینایەتی و ستەمکاری ئایینی لە ڕۆمانی "پاسکیلی كوردی"دا
:
https://doi.org/10.14500/kujhss.v8n1y2025.pp431-437:
ناسنامە،" ; (هێڵکە ئینتەرسێکشناڵیتی،" ; (هێڵکە کولتووری کوردی،" ; (هێڵکە ئایین،" ; (هێڵکە ئافرەتپوختە
ڕۆمانی "پاسکیلی کوردی" لەلایەن ئەلیزا لایتبۆرنەوە نوسراوە، گێڕانەوەی کولتووری کوردیە لە ڕوانگەی ئافرەتێکی ئەمریکییەوە، وە بەتایبەت وێنەی ئافرەت لە کۆمەڵگای کوردیدا نیشان دەدات. ئەم توێژینەوەیە تیشک دەخاتە سەر مرۆڤی کورد، وە بە تایبەت ئافرەتی کورد لەڕێی لێکۆڵینەوەیەکی دینامیکی جێندەری، جیاکاری چینایەتی، و نۆرمەکانی ئایینی و کولتووری کە ناسنامەی تاک لە قاڵب دەدەن. توێژینەوەکە لە ناسنامە و ستەمکاری دژی ئافرەت دەکۆڵێتەوە لە ڕێگەی بەکارهێنانی چوارچێوەی تیۆری بڕبڕەیی "ئینتەرسێکشناڵیتی" کە لەلایەن کیمبێرلی کڕێنشاو داهێنراوە. توێژینەوەکە لێکۆڵینەوە لەوە دەکات کە چۆن ئافرەت لەلایەن سیستەمی پیاوسالارییەوە لە قالب دەدرێت. جگە لەوەش، توێژینەوەکە تیۆری "هەژموون"ی ئەنتۆنیۆ گرامشی بەکاردەهێنێت بۆ لێکۆڵینەوە لە کاریگەریی نۆرمی کولتووری و ئایینی لەسەر ئایدۆلۆژیای باڵادەستی زاڵ لە کۆمەڵگادا. بە گشتی لە ڕێگەی ئەم ڕێبازە فرە پسپۆڕییەوە، توێژینەوەکە شیکارییەکی گشتگیر بۆ وێنەی ئافرەت دەکات وەک ئەوەی نووسەر وێنای دەکات. ئامانجێکی دیکەی لێکۆڵینەوەکە ئەوەیە کە بزانرێت کە دەقەکە تا چەند ڕەنگدانەوەی کولتووری کوردیە. ئەم لێکۆڵینەوەیە پێداگیریدەکات کە ئافرەتی کورد لە کۆمەڵگای کوردیدا بەدەست سەرچاوە جیاوازەکانی چەوسانەوە دەناڵێنێت وەکو: نایەکسانی جێندەری، باری ئابووری و کۆمەڵایەتی، نۆرمە کولتوورییەکان، وە ئەو داب و نەریتانەی بە ناوی ئایینەوە جێبەجێ دەکرێن. هەروەها توێژینەوەکە بەو ئەنجامە گەیشتوە کە ڕۆمانەکە بە شێوەیەکی دروست نوێنەرایەتی کولتوری کوردی ناکات، ئەمەش بەهۆی کەم ئەزموونی نووسەر لەو هەرێمەی کە ڕۆمانەکە تێیدا ڕویداوە، وە پشتبەستن بە وێنەی چەقبەستوو سەبارەت بە ئافرەتی کورد، وە بانگەشەی نادروست سەبارەت بە خەتەنەکردنی مێینە کە لێکۆڵینەوە ئەکادیمییەکان دەریدەخەن بە ڕێژەیەکی زۆر کەمتر لەوەی وێنا کراوە ڕوودەدەن.
Downloads
سەرچاوەکان
Bates, T. R. (1975). Gramsci and the Theory of Hegemony. Journal of the History of Ideas, 36(2), 351–366. https://doi.org/10.2307/2708933
Beauvoir, S. D. (2011). The Second Sex, Constance Borde and Sheila Malovany-Chevallier.
Bilge, S., & Collins, P. H. (2016). Intersectionality. Cambridge, UK: Polity.
Bressler Charles, E. (2011). Literary criticism: An introduction to theory and practice. Pearson.
Collins, P. H., & Bilge, S. (2020). Intersectionality. John Wiley & Sons.
Crenshaw, K. (2013). Demarginalizing the intersection of race and sex: A black feminist critique of antidiscrimination doctrine, feminist theory and antiracist politics. In Feminist legal theories (pp. 23-51). Routledge.
Crenshaw, K. (1991). Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color. Stanford Law Review, 43(6), 1241–1299. https://doi.org/10.2307/1229039
Kizilhan, J. I. (2011). Impact of psychological disorders after female genital mutilation among Kurdish girls in Northern Iraq. The European Journal of Psychiatry, 25(2), 92-100.
Klages, M. (2017). Literary theory: The complete guide. Bloomsbury Publishing.
Lightbourne, A. (2016). The Kurdish Bike: A Novel. Independent Publisher.
Lightbourne, A. (2021, May). On Expatriatism, Writing and “Brief Shining Moments”: An Interview with Alesa Lightbourne, author of The Kurdish Bike. Bosphorus Review of Books. Retrieved from https://bosphorusreview.com/of-expatriatism-writing-and-brief-shining-moments-an-interview-withalesa-lightbourne-author-ofthe-kurdish-bike
Saleem, R. A., Othman, N., Fattah, F. H., Hazim, L., & Adnan, B. (2013). Female genital mutilation in Iraqi Kurdistan: description and associated factors. Women & health, 53(6), 537-551. https://doi.org/10.1080/03630242.2013.815681
Tyson, L. (2015). Critical theory today: A user-friendly guide. Taylor & Francis.
Yasin, B. A., Al-Tawil, N. G., Shabila, N. P., & Al-Hadithi, T. S. (2013). Female genital mutilation among Iraqi Kurdish women: a cross-sectional study from Erbil city. BMC Public Health, 13, 1-8. https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-809
Downloads
بڵاو کرایەوە
چۆنییەتی بەکارهێنانی سەرچاوە
ژمارە
بەش
License
Copyright (c) 2025 Soran A. Abdulrahman, Liva A. Shareef
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
