لێکۆڵینەوەیەک لەسەر سروشتی ڕاستی
:
https://doi.org/10.14500/kujhss.v8n2y2025.pp518-533:
ڕاستی،" ; (هێڵکە عەقڵ،" ; (هێڵکە باوەڕ،" ; (هێڵکە هاوتایی ،" ; (هێڵکە کۆوهیەرەنسپوختە
ڕاستی چییە و مەبەستمان چییە کاتێک دەڵێین شتێک ڕاستە؟ ئایا ڕاستی بە هەر مانایەک وابەستەیە، یان سەربەخۆیە لە عەقڵ، پێوەرەکانی ڕاستی چین؟ ئەمانە پرسیارگەلێکن کە لێکۆڵینەوەکان لە ڕاستیی بەدوایاندادەگەڕێ. فەیلەسوفەکان لەسەر سروشتی ڕاستی بە دابەشبوویی دەمێننەوە، ئەمەش یەکێکە لە پرسیارە بنەڕەتییەکانی فەلسەفە. بەپێی تیۆری هاوتابوون و لە ژێر ڕۆشنایی کۆمەن سێنس، دەڵێین باوەڕێک ڕاستە کاتێک هاوتایە لەگەڵ شێوازی شتەکان لە ڕاستیدا، کاتێک ڕاستییەک یان ڕووداوێک کە هاوتایە لەگەڵیدا دەتوانرێت لە دەرەوەی باوەڕەکە بوونی هەیە، یان بە گشتی کاتێک باوەڕەکە لەگەڵ واقیعدا دەگونجێت. بەڵام دۆخگەلێک هەن کە تێیاندا بە ئاشکرا بیروباوەڕێک ڕاستە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هیچ فاکتەری هاوتایی ئامادە نییە. بەشێکی ئەم حاڵەتانەن کە ناتوانرێت ئاماژەیەکی لەو شێوەیە بۆ جیهان دیاری بکرێت، کە وایکردووە هەندێک لە فەیلەسوفەکان ڕاستی بە عەقڵەوە ببەستنەوە، هەڵوێستێک کە لایەنگرانی کۆوهیەرەنس بانگەشەی بۆ دەکەن. لەم توێژینەوەیەدا ، ئامانجم ئەوەیە کە کێشە سەرەکییەکانی ئەم دوو تیۆریە ڕکابەرەی ڕاستی بپشکنم، و لە بەرژەوەندی چەمکی هاوتایی قسە بکەم، کە سەرنجڕاکێشیی خۆی لە کۆمەن سێنس لە بابەتەکانی ڕاستی و ناڕاستی وەردەگرێت.
Downloads
سەرچاوەکان
Alston, W. (1996). A Realist Conception of Truth. New York: Cornell University Press.
Armstrong, D. (1973). Belief, Truth and Knowledge. Cambridge: Cambridge University Press.
Blanshard, B. (1921). The Nature of Thought. London: George Allen & Unwin Ltd.
Chisholm, R. (1977). Theory of Knowledge (2nd ed). New Jersey: Prentice-Hall.
Ewing, A. (1934). Idealism: A Critical Survey. London: Methuen & Co Lt.
Frege, G. (1948). "Sense and Reference", The Philosophical Review, 57(3): pp. 209-230.
Gettier, E. (1963). "Is Justified True Belief Knowledge?", Analysis, 23(6): pp. 121-123.
Ibrahim, S. M. (2024). "Pragmatism and Religion", Koya University Journal of Humanities and Social Sciences, 7(2): pp. 561-568. https://doi.org/10.14500/kujhss.v7n2y2024.pp561-568
Joachim, H. (1906). The Nature of Truth. Oxford: Clarendon Press.
Lowery, K. (2007). The Maturity of Belief. New York: Continuum.
Mackie, J. (1970). "Simple Truth", The Philosophical Quarterly, 20(81): pp. 321-333.
Moser, P. (1989). Knowledge and Evidence. Cambridge: Cambridge University Press.
Plato. (2003). Plato's Theory of Knowledge: the Theaetetus and the Sophist. Translated by F. M. Cornford. New York: Dover Publications.
Quine, W. V. O. (1990). Pursuit of Truth. Cambridge: Harvard University Press.
Quine, W. V. O. (1948). "On What There Is", The Review of Metaphysics, 2(5): pp. 21-38.
Ross, W. D. (1924). Aristotle's Metaphysics. Oxford: Clarendon Press.
Russell, B. (2009). Philosophical Essays. London: Routledge Classics.
Russell, B. (1998). The Problems of Philosophy. Oxford: Oxford University Press.
Woozley, A. (1949). Theory of Knowledge. London: Hutchinson & Co.
Downloads
بڵاو کرایەوە
چۆنییەتی بەکارهێنانی سەرچاوە
ژمارە
بەش
License
Copyright (c) 2025 Salim M. Ibrahim
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
