Military establishments of the Ottoman Empire in Koysinjaq (1850-1918) A historical documentary study
Main Article Content
Abstract
This study is concerned with Koysinjaq's military situation from the middle of the nineteenth century until the end of World War I. After the Kurdish emirate's authority ended, the city of Koysinjaq fell directly under the rule of the Ottomans; after settling there, they attempted to strengthen their authority. That was why they settled some military forces in there; that way, they directly impacted the city's overall situation. It appears that after Baban's rule ended, Koysinjaq lost its important political position. However, the military forces that came considered themselves the city’s guards; they intervened in its affairs, while the city did not need all those forces to protect it, as they were just burdens on it. The existence of these forces made Koysinjaq play a significant military role in the region for the Ottomans, especially in the context of the Ottoman efforts to impose military stability and confront external and internal threats. This study attempts to estimate the size of the Ottoman forces in Koysinjaq, including their reasons for coming, their effects on the town, and their role in the balance of power there and nearby.
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
احمد، سامان حسين.2019،كۆیه له روانگه‌ی به‌رهه‌می گه‌ریده و مسیۆنه‌ریو دیپلۆماته بیانییه‌كان له‌سه‌ره‌تای نۆزدهه‌وه تا ناوه‌ڕاستی سه‌ده‌ی بیسته‌م، كۆنفراسی نێوده‌وڵه‌تی كۆیه له ڕه‌وتی شارستانییه‌تدا،ژ:18، گۆڤاری زانكۆی كۆیه،چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر.
برادۆستی: زێدان.2009،قشڵه‌ی كۆیه و قه‌ڵای كۆیه،ئینسسكلۆپیدیای هه‌ولێر،ج2، ده‌زگاو چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ی به‌درخان،چاپخانه‌ی گالۆری، لوبنان.
جه‌لی زاده:نه‌جیبه‌خان.2009،مێژووی شاری كۆیه،سه‌نته‌رو لێكۆڵینه‌وه‌ی په‌خشی كۆیه،چاپخانه‌ی شه‌هاب، هه‌ولێر.
جه‌مال توتمه‌یی و ئه‌مین بێتواتی:محه‌مه‌د و به‌ختیار محه‌مه‌د،2022، گرانی گه‌وره له كوردستاندا(1914-1918)، چ2،ناوه‌ندی ئاوێر بۆ چاپ و بڵاوكردنه‌وه، هه‌ولێر.
جه‌نگی:هیوا شێخ.2019،به‌ڵگه‌نامه‌كانی كۆیسنجاق له ئه‌رشیفی عوسمانیدا،ب1،ئاماده‌كار:سادات ئه‌رگڵو،چاپخانه‌ی په‌نجه‌ره،تاران.
حاجی، كامه‌ران محه‌مه‌د.2011، كوردستانی عوسمانی له ناوه‌ڕاستی سه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌م تا ساڵی 1918_لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی مێژووییه، ژ:19، گۆڤاری ئه‌كادیمیای كوردی، هه‌ولێر.
حه‌وێزی:تاهیرئه‌حمه‌د.1962،مێژووی شاری كۆیه-یان كۆیسنجق،به‌رگی یه‌كه‌م،چاپخانه‌ی الوفا، به‌غدا.
حویزی: :طهار احمد.1984، مێژووی كۆیه، به‌رگی:2 ،چاپخانه‌ی نمیر،به‌غداد.
خۆشناو:هێمن عومه‌ر.2018، شه‌قڵاوه‌و خۆشناو له به‌ڵگه‌نامه‌كانی عوسمانیدا،ب1،چاپخانه‌ی كاردۆ،سلێمانی.
ده‌باغ: فه‌یسه‌ڵ.2009،كۆیه له ساڵنامه‌كانی ویلایه‌تی موسڵدا،ئینسكلۆپیدیای هه‌ولێر.ب3،چ1،چاپخانی گرین گالۆری، لوبنان.
ره‌حمان:ئاشتی.2018، ب:6،كۆی سانجه‌ق له به‌ڵگه‌نامه‌كانی عوسمانیدا 1268-1338كۆچی/ 1852-1920زاینی، ئاماده‌وپێشكه‌شكردنی:نه‌وزاد یه‌حیا باجگر،بڵاوكراوه‌ی زانكۆی جیهان خانه‌ی ئه‌رشیف و به‌ڵگه‌نامه‌كان،هه‌ولێر.
ره‌حمان:ئاشتی.2021،كه‌ركوك له به‌ڵگه‌نامه‌كانی عوسمانیدا(1113-1327ك/ 1702-1918ز)، به‌رگی:11- 12،ئاماده‌وپێشكه‌شكردنی:نه‌وزاد یه‌حیا باجگر،بڵاوكراوه‌ی زانكۆی جیهان خانه‌ی ئه‌رشیف و به‌ڵگه‌نامه‌كان،هه‌ولێر.
زه‌كی به‌گ:محه‌مه‌د ئه‌مین.2006،تاریخی سلێمانی وه وڵاتی،چ2،ب3،بنكه‌ی ژین،سلێمانی
زه‌یدی: موفید.2015، ئینسكلۆپیدیای مێژووی ئیسلامی سه‌رده‌می عوسمانیه‌كان(1516-1916ز)،وه:به‌ختیار عه‌زیز ئه‌حمه‌د ،چاپه‌مه‌نی چوار چرا،سلێمانی.
سه‌رگه‌ینێڵی وئه‌وانی تر: لوقمان عوسمان و حه‌یده‌ر عه‌بدوڵا و هاوژین كاكه‌م و شوان شێرزاد. 2013، پێنج توێژینه‌وه له‌سه‌ر گونده‌كانی ناحیه‌ی بالیسان و ده‌وروبه‌ری،چاپخانه‌ب شه‌هاب، هه‌ولیر.
شوانی: ئاكۆ عبدالكریم.2002، شاری سلێمانی 1918-1932، چاپخانه‌ی زانست ، سلێمانی.
عه‌بدوڵڵا:ئیناس سه‌عدی.2021، مێژووی نوێی عێراق 1258-1918،وه: مه‌حمود هۆمه‌ر باوزێ، كه‌یوان ئازاد ئه‌نوه‌ر پێداچوونه‌وه و پێشه‌كی بۆ داناوه،ناوه‌ندی رۆشنبیری ئاوێر، هه‌ولێر.
مارف:عومه‌ر ئیسماعیل.2017،ئه‌حمه‌د پاشا دوا فه‌رمانڕه‌وای میرنشینی بابان 1838-1847)،چ1، به‌رێوه‌به‌رایه‌تی كتێبخانه گشتیه‌كان، سلێمانی.
موكریانی: حوسێن حوزنی.2007،سه‌رجه‌م به‌رهه‌می-مێژووی دوو ساڵه‌ی كوردستانی جنووبی،به‌سه‌رپه‌رشتی كوردستان موكریانی، ب2،بڵاوكراوه‌ی ده‌زگای ئاراس،هه‌ولێر.
ئه‌حمه‌د:بژار عوسمان.2019،كۆیه له به‌ڵگه‌نامه‌كانی عوسمانیدا،پێداچونه‌وه:ده‌ریا جه‌مال حه‌وێزی،ناوه‌ندی سارا، سلێمانی.
ئه‌سكه‌نده‌ر:سه‌عد به‌شیر.2004،سه‌رهه‌ڵدان و ڕوخانی سیسته‌می میرنشینی له كوردستان،وه:جه‌وهه‌ر كرمانج،چ1،چاپخانه‌ی داناز،سلێمانی
ئه‌مین:نه‌وشێروان مسته‌فا،1998،میرایه‌تی بابان له نێوان به‌رداشی ڕۆم و عه‌جه‌مدا،چاپخانه‌ی خاك،سلێمانی.
الأرحیم: فيصل محمد.1975:تطور العراق تحت حكم الاتحاديين1908-1914، الموصل.
الدمولوجی: صديق. 1999،إمارة بهادينان الكردية أو إمارة العمادية، ط2،مطبعة وزارة التربية، أربيل.
رؤوف:عماد عبدالسلام.2021،مراكز الإدارة والأسر الحاكمة في العراق القرون المتأخرة،ط2،مكتب التفسير للطبع والنشر، اربيل.
صابان:سهیل.2000، المعجم الموسوعی للمسطلحات العثمانية التاريخية،مكتبة الملك فهد الوطنية،جده.
العامه:مديرية الاستخبارات العسكرية.د.ت، العشائر الكردية في العراق،سري، بغداد.
العباسي: مهدي صالح سعيد.2005،كركوك في أواخر العهد العثمانى 1876-1914 دراسة في أوضاعها الإدارية والاقتصادية والثقافية، رسالة الماجستير، قسم تاريخ،كلية الاداب، جامعة الموصل.
العزاوی:المحامی عباس،1955،تاریخ العراق بین احتلالین-1831-1872،ج7،وزاره المعارف،بغداد.
موصل ولايتى، سالنامه رسمیسدر 1310ك، مطبعه سنده، موصل.
موصل ولايتى، سالنامه رسمیسدر 1312ك، مطبعه سنده، موصل.
موصل ولايتى، سالنامه رسمیسدر 1325ك، مطبعه سنده، موصل.
یه‌كه‌م: به‌ڵگه‌نامه بڵاونه‌كراوه‌كانی ئه‌رشیفی عوسمانی:
(B.O.A,1275,ML.MSF.d.14872_00002)
(B.O.A,1275, ML.MSF.d.14872_00001)
(B.O.A,1275,ML.MSF.d.14882_00001
(B.O.A,1275,ML.MSF.d.14986_0002)
(B.O.A,1275,ML.MSFD.14876_00001)
(B.O.A,1276, ML.MSF.d.14697_00001)
(B.O.A,1276,ML.MSF.d_15472_00079)
(BOA,1276K,ML_MSF_d_15472_00075)
(B.O.A,1276,ML.MSF.d_15472_00081)
(B.O.A,1276K ،ML.MSF.d_15472_00081(
(B.O.A,1311,DH.SFR.00175_00078_001)
(B.O.A,1313,DH.MKT.00391_00022_001)
(B.O.A,1321,BEO.002079_155895_002)
(B.O,A,1321,BEO.002049_153675_002)
(B.O.A,1322,BEO.002949_221108_003_003)
(B.O.A,1322,BEO.002949_221108_001)
( B.O.A,1330,DH.I.UM.EK.00006_00079_001)
(B.O,A,1331,DH.MB.HPS_M.00012_00033_002_009)
Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Osmanlı döneminde Irak, Palto basımevi, İstanbul.