سەرمایەداری چاودێری: شیکارییەکی ڕەخنەگرانە لە ڕۆمانی بازنەی دەیڤ ئێگەرز

توێژەران

  • دڵنیا عەبدولا محەمەد عەلی بەشی ئینگلیزی، کۆلێژی پەروەردەی بنەڕەتی، زانکۆی سلێمانی، هەرێمی کوردستان، عێراق

:

https://doi.org/10.14500/kujhss.v8n1y2025.pp450-456

:

سەرمایەداری چاودێری،" ; (هێڵکە تەکنەلۆجیای دیجیتاڵی،" ; (هێڵکە لەناوچوونی تایبەتمەندی،" ; (هێڵکە ئیستغلالکردنی داتا،" ; (هێڵکە ڕۆمانی بازنە

پوختە

ئەم توێژینەوەیە لێکۆڵینەوە لە ڕۆمانی بازنە (٢٠١٣)ی نووسەری ئەمریکی دەیڤ ئێگەرز دەکات، بەبەکارهێنانی چەمکی سەرمایەداری چاودێری شۆشانا زوبۆف،  چوارچێوەیەک کە تیشک دەخاتە سەر بەکاڵاکردنی زانیارییە کەسییەکان وەک میکانیزمێک کە بەکاردێت بۆ بەرژەوەندی کەسیی لە دامەزراوەکاندا. بە خستنەڕووی ڕۆمانەکە لەم چوارچێوە تیۆرییەدا، توێژینەوەکە لێکۆڵینەوە لەوە دەکات کە تا چەند سیستەمی چاودێری کاریگەری لەسەر ڕەفتاری مرۆڤ هەیە، بەمەش خەڵک بچووک دەکاتەوە بۆ داتا لە خزمەت قازانجی کۆمپانیاکان. توێژینەوەکە تیشک دەخاتە سەر ڕووداوە گرنگەکان، بەتایبەتی ئەوانەی پەیوەندییان بە پاڵەوانی ڕۆمانەکە، مەی هۆڵاندەوە هەیە و وردە وردە لەدەستدانی ئازادییە کەسییەکان لە کۆمەڵگایەکدا دەخاتە ڕوو کە پلاتفۆرمە دیجیتاڵییەکان تیایدا زاڵن. وێناکردنی چیرۆکەکە بۆ دەستێوەردانی تەکنەلۆژی وەک دیدێکی گرنگ کاردەکات بۆ لێکۆڵینەوە لە نیگەرانییە گەورەکان، لەوانە لەدەستدانی تایبەتمەندی، لاوازبوونی بیرکردنەوەی سەربەخۆ و کەمبوونەوەی توانای خۆدەربڕینی ڕاستەقینە. ئەم دڵەڕاوکێیانە هاوتەریبن لەگەڵ نیگەرانییە مۆدێرنەکان سەبارەت بە گەشەسەندنی هێزی تەکنەلۆژیای چاودێری و ئەو شێوازەی کە دەتوانن کاریگەرییان لەسەر سەربەخۆیی مرۆڤ هەبێت. توێژینەوەکە بەشداری دەکات لە گفتوگۆی سەرمایەداری چاودێریکردن بە پشکنینی ئاستەنگە ئەخلاقییەکان و دەرئەنجامە کۆمەڵایەتییەکانی ژینگە دیجیتاڵییە بێ سانسۆرەکان. هەروەها جەخت لەسەر ئەو ڕۆڵە گرینگە دەکاتەوە کە ئەدەب لە چارەسەرکردنی پرسە ئەخلاقییەکانی پەیوەست بە تەکنەلۆژیاوە دەیگێڕێت. هاندەری یەکخستنی بەها ئەخلاقییەکانە لە کارەکانی بازرگانی تەکنەلۆژیا و پێشنیاری بیرکردنەوە لە پەیوەندی کۆمەڵگا بە پلاتفۆرمە دیجیتاڵییەکان دەکات. جگە لەوەش، بانگەشە بۆ ڕێبازێکی مرۆڤ-سەنتەری دەکات بۆ پەرەپێدانی تەکنەلۆژیا و هۆشداری دەدات لە بازرگانیکردنی بێ سنووری زانیارییە کەسییەکان.

Downloads

Download data is not yet available.

ژیاننامەی توێژەر

دڵنیا عەبدولا محەمەد عەلی, بەشی ئینگلیزی، کۆلێژی پەروەردەی بنەڕەتی، زانکۆی سلێمانی، هەرێمی کوردستان، عێراق

Dlnya A. Mohammed is a Lecturer at the University of Sulaimani, specializing in Literature. She holds a B.A. in English Language and Literature, an M.A., and a Ph.D. in English Literature with a focus on the modern Novel. Her research interests include Literature, Literary Criticism, Comparative Literature, Creative Writing, and Critical Thinking.

سەرچاوەکان

Andrejevic, M. (2004). Reality TV: The Work of Being Watched. Rowman & Littlefield Publishers, Inc.

Coleman, R. (2002). Review of Surveillance Society: Monitoring Everyday Life, by David Lyon. Social & Legal Studies, 313-316. http://sls.sagepub.com/content/11/2/314.citation

Deleuze, G. (1992). Postscript on the Societies of Control. October, 59 , pp. 3-7.

Eggers, D. (2013). The Circle. Penguin Random House.

Foucault, M. (1977). Discipline and Punish: The Birth of the Prison. Translated by Alan Sheridan, Vintage.

Fuchs, Ch., and Sebastian, S. (2013). What is Digital Labour? What is Digital Work? What’s Their Difference? And Why do These Questions Matter for Understanding Social Media? TripleC: Communication, Capitalism & Critique, Open Access Journal for a Global Sustainable Information Society, 11 (2), 237-293. http://dx.doi.org/10.31269/triplec.v11i2.461

Han, B. (2015). The Transparency Society. Stanford University Press.

Illouz, E. (2007). Cold Intimacies: The Making of Emotional Capitalism. Polity Press. https://books.google.iq/books?redir_esc=y&hl=ar&id=uf2s70bUC 0C&q=emotional+capitalism#v=onepage&q&f=false

Lilburn, J. (2015). ‘Secrets Are Lies’: Academic Libraries and the Corporate Control of Privacy in the Age of Commercial Social Media, a Reading of Dave Eggers’ The Circle. CAPAL15: Academic Librarianship and Critical Practice, Ottawa, Ontario, Canada, 1, 1-11. https://capalibrarians.org/wp/wp-content/uploads/2015/06/2B_Lilburn_paper.pdf

MacKinnon, R. (2013). Consent of the Networked: The Worldwide Struggle for Internet Freedom. Basic Books (AZ). https://www.hachettebookgroup.com/titles/rebecca-mackinnon/consent-of-the-networked/9780465063758/?lens=basic-books

Maharani, E., & Yeny, P. (2019). Protest Against the Loss of Privacy in Dave Eggers’ The Circle Novel 2013: A Sociological Perspective. Diss. UniversitasMuhammadiyah Surakarta, 1-14. https://eprints.ums.ac.id/78654/10/PUBLICATION%20ARTICLE.pdf

Morozov, E. (2013). To Save Everything, Click Here: The Folly of Technological Solutionism. PublicAffairs.

Pasquale, F. (2015). The Black Box Society: The Secret Algorithms That Control Money and Information. Harvard University Press.

Presley, L. N. (2016). Review of The Shallows: What the Internet is Doing to our Brains, by Nicholas Carr. Journal of Thought, 63-67. https://www.jstore.org/stable/90010511

Rana, Sh. (2021). Normalizing Surveillance in Dave Eggers’ The Circle, Cultural Logic: A Journal of Marxist Theory & Practice, 25, 72-88. https://ojs.library.ubc.ca/index.php/clogic/article/download/197800/192332

Tene, O. & Jules P. (2013). Big Data for All: Privacy and User Control in the Age of Analytics, Northwestern Journal of Technology and Intellectual Property, 11 (5), 237-274. https://scholarlycommons.law.northwestern.edu/njtip/vol11/iss5/1

Zuboff, Sh. (2019a). The Age of Surveillance Capitalism: The Fight for a Human Future at the New Frontier of Power. Public Affairs.

Zuboff, Sh. (2019b). ‘We make them dance’: Surveillance Capitalism, the Rise of Instrumentarian Power, and the Threat to Human Rights, Human Rights in the Age of Platforms, Edited by Rikke Frank Jørgensen, The MIT Press, 3-51. http://dx.doi.org/10.7551/mitpress/11304.003.0006.

بڵاو کرایەوە

2025-05-20

چۆنییەتی بەکارهێنانی سەرچاوە

محەمەد عەلی د. ع. (2025) “سەرمایەداری چاودێری: شیکارییەکی ڕەخنەگرانە لە ڕۆمانی بازنەی دەیڤ ئێگەرز”, گۆڤاری زانکۆی کۆیە بۆ زانستە مرۆڤایەتی و کۆمەڵایەتییەکان, 8(1), pp. 450–456. doi: 10.14500/kujhss.v8n1y2025.pp450-456.

توێژینەوە هاوشێوەکان

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >> 

تۆ دەتوانیت گەڕانی پێشکەوتو کارا بکە بۆ دۆزینەوەی توێژینەوە هاوشێوەکان بەکار بهێنیت بۆ ئەم توێژیینەوەیە.